XXIII. Ave, porta paradise
Листы 69:1-72 об.: 10
Гимн сочинил Теофил из Сент-Обена (Theophilus de St. Aubin), Франция, живший на рубеже 12-13 веков, который, согласно П.К. Якобсену [2002], является также автором гимна «Gaude, Virgo Mater Christ!». Латинский оригинал гимна по В. Бангу.
|
Кыпчакский вариант |
Латинский вариант |
|
1. |
Ave, učmaqnïŋ qabaγï, tirilikniŋ aγačï! Yemišiŋ bizgä teyirdiŋ, Yesusnï qačan tuvurdïŋ. |
Ave, porta paradisi, lignum vitae, quod amisi per te mihi iam dulcescit et salutis Fructus crescit. |
Радуйся, дверь рая, дерево жизни! Ты даровала нам Плод свой, когда родила Иисуса. |
2. |
Ave, Maria, kim bizgä tuvurdïŋ bu dzehanda anï, kim Teŋri tuvurur, psalmos nečik aytïp turur. |
Ave, morum disciplina, vitae via, lux divina, iram Dei mitigasti, quando Christum generasti. |
Радуйся, Мария, которая нам родила на этом свете Того, Кого рождает Бог, как известил псалом*. |
3. |
Ave, qïz, kim küsänč özä qïčqïrïpsen Teŋrigä! Soyurγatïp išittirdiŋ, sözin tengä biriktirdiŋ. |
Ave, Virgo, cuius clamor nostri pius fuit amor, qui de monte exauditur, Verbum carni dum unitur. |
Радуйся, Дева, которая cтрастно возопила к Богу! Ты обрела милость и была услышана, ты Его Слово соединила с телом. |
4. |
Ave, Maria! Dzanïgnï yarïttï Ata nurï; yüzüniŋ yarïqrïχïndan bizgä teyir oŋlïq nišan. |
Ave, cuius refulgentem splendor Patris fecit mentem; de splendore vultus Sui fac signentur servi tui. |
Радуйся, Мария! Твою душу просветил луч Отца; от сияния Его лица даруй нам знамение блаженства. |
5. |
Ave, Teŋriniŋ sen övi, yazuqlïnïŋ sïγïnčï: saga kertlep kim sïγïnïr, yek tušmandan ol qutulur. |
Ave, templum sanctum Dei, ad quod currunt omnes rei, ut ab hoste liberentur a quo capti detinentur. [93] |
Радуйся! Ты храм Бога, прибежище грешных: кто искренне прибегает к тебе, спасается от дьявола-супостата. |
6. |
Ave, Kristusnïŋ anasï, aγrïqïmïznïŋ tïmarï! Aγrïγïmïznï oŋaltγïl, qayγïmïznï sen tarγatγïl! |
Ave, salus infirmorum et solamen miserorum, a furore nimis tristi nos defende Mater Christ!. |
Радуйся, Матерь Христа, исцеление от наших болезней! Уврачуй болезни наши, утоли печали наши! |
7. |
Ave, Maria! Ičriχiŋ Teŋri tintti äsä häm boyïŋ, barčalardan artuq arï seni tabub-tur häm sili. |
Ave, cuius cor et renes scratans Deus supra senes te invenit mundo corde, impollutam omni sorde. |
Радуйся, Мария! Твое лоно испытав и твое тело, Бог нашел тебя более чистой, чем все, и целомудренной. |
8. |
Ave, qïz, kimniŋ oγulï bizni tiley yarlï boldï, kökni-yerni yarattačï, barčalarnï erksindäči. |
Ave, cuius in Filio nostra fit visitatio, cui decoro gloria Pater subiecit omnia. |
Радуйся, Дева, чей Сын ради нас стал убогим, Творец неба и земли, Повелитель всех и вся. |
9. |
Ave, bizni čïγarïp turγan ölümniŋ qabaqïndan! Sionda biz kim turalïm, ögünč yïrïn saa aytalïm! |
Ave, virgo, quae de portis nos exaltas dirae mortis, ut in portis Sion stemus teque digne collaudemus. |
Радуйся, выводящая нас из врат смерти! Будем жить мы на Сионе, будем петь тебе хвалебные песни! |
10. |
Ave, Arï Tïnnïŋ övi, qayda Beyimiz Kristus qondï! Yarlïlarγa andan baγmïš, yarïlγamaqγa yöpsinmiš. |
Ave, lucerna saeculi, beati cuius oculi respiciunt in pauperem, opem ferendo celerem. |
Радуйся, дом Святого Духа, где остановился Господь наш Христос! Оттуда созерцал Он нищих и склонился к милосердию**. [94] |
11. |
Ave, kimniŋ sözlemäki erür kümišniŋ avazï, yeti otda čïnïγïp turγan, matellerni barča ačγan. |
Ave, cuius eloquia ut argentum sonantia, igne cocta septemplici, plena sermonis mystici. |
Радуйся, чья речь - глас серебра, очищенного в семи огнях, разгадавший все загадки. |
12. |
Ave, qïz, kimniŋ tuvγanï, ič közimizniŋ yarïγï erip, azamnï qutqardï, ölüminde uyutmadï. |
Ave, Mater salutaris, cuius ortu gratularis, canta Christo, Deo plaude, de collatis bonis gaude. |
Радуйся, Рожденный от которой стал Светом нашего внутреннего ока, спас людей, не дав им спать (вечной) смертью. |
13. |
Ave, Maria, kim bizgä uruχ tuvrupsen azïχqa, barčamïzča andan bašqa teyišli edik tas bolmaγa > bolmaqγa. |
Ave, Sion specularis, ex te datur salutaris, per quern redit liberatus homo quondam captivatus. |
Радуйся, Мария, которая нам родила семя в пропитание, без него мы все как один были обречены на погибель. |
14. |
Ave, kimniŋ termäsindä yalγïz qonup-tur Mišiχa, ayïpsïz anda kimni qïldï, meŋi tavγa aγïndïrdï. |
Ave, quae illic habitas, ubi pacis tranquillitas, iustorum habitacula ingressa sine macula. |
Радуйся, в чьей святыне приютился сам Мессия, Которого [Бог], зачав там без греха, вознес на святую гору. |
15. |
Ave, qïz, kimniŋ miräti kökdän kelip χačqa mindi: alay bizni ilindirdi sövmäklikniŋ tuzaγï. |
Ave, cuius Pars in caelo calix Crucis est de praelo, tibi funes in praeclaris ceciderunt, stella maris. |
Радуйся, Дева, чей Наследник, спустившись с небес, поднялся на крест: так поймала нас сеть Его любви. |
16. |
Ave saa, kimniŋ tili meŋü sözdän bilik aldï anča čaqlï, kim frištälär saa yetmeyin taŋlarlar. |
Ave, Virgo, lingua cuius Verba vitae nescit huius, gnara laudes Dei f ari igne sumpto de altari. [95] |
Поклон тебе, чей язык воспринял науку Вечного Слова настолько, что ангелы восхищаются, не достигая тебя. |
17. |
Ave, Maria, kim ačtïŋ kökni daγïn endirdiŋ qutqaručïmïz Yesusnï, kim tušmanïmiznï yeŋdi. |
Ave, Deus quam ornavit quando caelos inclinavit et descendit in te Verbum, debellandum ad superbum. |
Радуйся, Мария, которая открыла небеса и дала спуститься нашему Спасителю Иисусу, который победил нашего супостата. |
18. |
Ave, qyz, kimniŋ kertegi kündey yarïχ-tïr häm isi: Kristus küyövni qondurdïŋ, barčalarnï sövündürdiŋ. |
Ave, de cuius intimo Christus processit thalamo, in sole tabernaculum fixit, qui regit saeculum. |
Радуйся, Дева, чей брачный чертог светел и горяч, как солнце: ты приняла жениха Христа, дала Ему радовать всех. |
19. |
Ave, kimniŋ qurbanïnï yavlï körüp yarïlγadï: tïŋ u kös-könü öpkäsin qoyup berip-tir alγïšïn. |
Ave, cuius holocaustum pingue f uit atque castum soli Deo quae cantasti et in corde iubilasti. |
Радуйся, чью жертву он признал тучной и смиловался: оставив свой сильный и совершенно справедливый гнев, Он дал нам свое благословение. |
20. |
Ave, Maria, anamïz! Seni sövüp čïn χanïmiz barčadan üstün kötürdi, χanlïq dačïnï keydirdi. |
Ave, totius criminis expers, plena dulcedinis, a caelorum opifice coronata mirifice. |
Радуйся, Мария, матерь наша! Наш истинный Царь, возлюбив, возвысил тебя над всеми, венчал царской короной. |
21. |
Ave, qïz, kimdän atasïz qurtley tuvup Beyimiz Yesus, burulïp turγan yïlannï basïp yančtï daγïn öltürdi > erksiz qïldï. |
Ave, de cuius germine sine virili semine sicut vermis concipitur per quern serpens conteritur. |
Радуйся, Дева, от которой без отца, наш Господь Иисус родился, словно червь, и извивающегося змия растоптал и убил > лишил мочи (могущества). |
22. |
Ave, Yesseniŋ čïbuγï! Tayaq bizgä sendän bitti: egrimizni ol könderir, küčsizimizni kötürir. |
Ave, virga rectissima, desolatis dulcissima, quae produxisti baculum ad sustentandum saeculum. |
Радуйся, ветвь Иессея! От тебя вырос для нас Посох (Подпор): Он подымает кривое наше, поддерживает немощное наше. [96] |
23. |
Ave sen, qïz, kim dzanïŋnï almayïpsen bolmačï; čïn χan büsrep seni sevdi, kim barčadan-tïr haybatlï. |
Ave, beata femina, virtutum caeli domina, per quam regem superbiae vicit Christus, Rex gloriae. |
Радуйся, Дева, которая душу получила не напрасно; истинный Царь, который величественнее всех, признал (одобрил) и возлюбил Тебя. |
24. |
Ave, qïz, kim soyurγattïŋ, učmaq yolïn bizgä ačtïŋ! Bizni yürgän yollarïŋa küvürüp yetkirgil Yesusγa! |
Ave, Virgo sanctissima, sincera cuius anima bonis terrae perf ruitur in qua beate vivitur. |
Радуйся, Дева, добившаяся милости, открывшая нам путь в рай! Наставь нас на пути твои и приведи к Иисусу! |
25. |
Ave, kimgä altarïnï - Yesus Kristus boyïnï Teŋri tutturïp-tïr, sövüp, qollarïŋnï arov körüp. |
Ave, Virgo, pulchra tota, inter innocentes lota, digna Dei ad altare, quod est Christus, ministrare. |
Радуйся ты, кому Бог свой алтарь - тело Иисуса вручил, тебя полюбив, увидев чистоту рук твоих. |
26. |
Ave, kim atïŋa körä bu dzähannïŋ teŋizinä batmaz yulduznï tuvurdïŋ, könülük yolïn körgüzdiŋ. |
Ave, perf usa lumine tuoque digna nomine, nam quod Maria dicitur, stella maris exprimitur. |
Радуйся, которая по имени своему в море этого мира родила незаходимую Звезду, указала путь справедливости. |
27. |
Ave, qïz, kimniŋ qovatï erdi arï tïn mihiri; boyïŋ anda čičeklenmiš, Teŋri sendän qačan tuvmïš. |
Ave, cuius confessio cordis fuit devotio, cuius caro tune floruit quando Christus te genuit. |
Радуйся, Дева, чья сила стала желанием Святого Духа; тело твое расцвело, когда от тебя родился Бог. |
28. |
Ave, üniŋ orγananï, körkiŋ yeŋip-tir Libannï; kim bizim üčün öltürüldi buzovley, anïŋ anasï. |
Ave, quae voce organum, candore vincis lilium (~ Libanum) Mater occisi vituli propter peccata populi. [97] |
Радуйся, твой голос превзошел орган, твоя красота - Ливан; ты Мать Того, Кто был убит за нас, как ягненок. |
29. |
Ave saa, kim yïγladïŋ χačda ölgendä oγulïŋ; sövünčgä ačuvïŋ töndi, ölümindän qačan qoptï. |
Ave, quae nosti plangere pro impiorum scelere, cuius planctus in gaudium con versus est per Filium. |
Радуйся, которая рыдала, когда Сын твой умирал на кресте; твоя скорбь обратилась в радость, когда он воскрес из мертвых. |
30. |
Ave, sendä kim yašïndï baldan tatlï Teŋri sözi: anï bizgä sen tatïrγïl, yüz yarqïnïnda yašïrγïl! |
Ave, cui iam dulcescit quod gustatum non decrescit, quae ab omni iam tumultu in Divino lates vultu. |
Радуйся, в которой таилось Слово Божие, что слаще меда: дай нам вкусить его, укрой нас в сиянии лица Его! |
31. |
Ave, Maria! Usïŋnï Teŋri tamam tügel qïldï, qačan sendän anïŋ sözi ten išisiz tenli boldï. |
Ave, cuius intellectum tune instruxit ad perfectum Verbum Dei, quando carnem ex te sumpsit non per carnem. |
Радуйся, Мария! Той разум Бог сделал абсолютно совершенным, когда от тебя Слово Его воплотилось без телесного действия. |
32. |
Ave, dünyä bolmadïqda seni taŋlap-tïr qonušγa; Teŋri saa nečik tüšti, bizgä baχïp yarïlγadï. |
Ave, quam ante saeculum sibi in habitaculum providit Dei Filius mundo per te propitius. |
Радуйся! Когда Вселенной еще не было, Он избрал тебя обителью; едва спустившись к тебе, Бог посмотрел на нас и помиловал. |
33. |
Ave saa, kim ačïqtïŋ, azïχ tiley kökgä kirdiŋ; andan bizgä sen yavdïrdïŋ kök ötmäkin häm tatïrdïŋ. |
Ave, Virgo, quae gustasti quam sit dulcis quern gestasti; beata spes, quae perfecit, quam tarn sanctam Deus fecit. |
Радуйся, которая, взалкав и восхотев пищи, взошла на небо; оттуда ты заставила идти для нас дождем небесный хлеб и дала нам вкусить его. |
34. |
Ave, kim yalγïz Teŋrigä bilip-tirsen qovanmaγa; baχtlï dzanïŋ andan tïndï tolu qïlï häm sövündi. |
Ave, Mater castissima, beata cuius anima dum exultat in Filio, delectatur in gaudio. |
Радуйся, которая смогла радоваться единому Богу; твоя счастливая душа утешилась в Нем сполна и возрадовалась. [98] |
35. |
Ave, qïz, elbekligiŋdän, kim tilesä, alïr rayγan susun, dzannï kim esirtir, häm aš, tïnni kim toydïrïr. |
Ave, domus ubertatis, de torrente voluptatis te fons vitae iam potavit et repletam satiavit. |
Радуйся, Дева! От твоего изобилия, кто хочет, получает даром напиток, который опьяняет душу, и пищу, которая насыщает дух. |
36. |
Ave, kim tïn uruχlarïŋ muχtač devül bu dünyäniŋ ötmekinä: Teŋri asrar, tïn ašïnï berür aar. |
Ave, Virgo, semen cuius numquam panem vitae huius quaerens fuit nee relictum, sed a Deo benedictum. |
Радуйся, чьи духовные дети не нуждаются в хлебе этого мира: Бог их питает, дает им свою духовную пищу. |
37. |
Ave saa, kim köterdiŋ barča tügel küsänčleriŋ Teŋrigä; anda sen sïzdïŋ yavleyin, aar oq sindiŋ. |
Ave, quam desiderium bonorum replet omnium, cuius et sanctus gemitus Deo non est absconditus. |
Радуйся, которая возвысила к Богу все свои совершенные желания; ты растаяла в Нем, как масло, и в Него же впиталась. |
38. |
Ave saa, kim tözlikiŋ yöpsinip yaratqanïŋ birikip-tir oγluŋa, birikgänni berdi saa. |
Ave, cuius substantia apud Deum in gloria, cuius et exspectatio Deus fuit in Filio. |
Поклон тебе, чью сущность Творец твой принял, усвоил Своему Сыну и соединенное отдал тебе. |
39. |
Ave Kristus anasïna! Oγluŋ qurban boldï äsä, qurban barča andan qaldï, töräniŋ tügeli yetti. |
Ave, Mater cum Filio, qui dixit Patri: "Venio", - postquam holocaustomata cesserunt atque sabbata. |
Поклон матери Христовой! Когда твой Сын пожертвовал собой, все жертвы прекратились и наступила полнота закона. |
40. |
Ave! Yazïqsïzlïqïŋnï arzulap Teŋri köčürdi haziz boyïŋ meŋülükgä, olturttï öz öz oŋïnda. |
Ave, Virgo, per gratiam, quam propter innocentiam caeli suscepit curia ex hac mundi miseria. [99] |
Радуйся! Твою безгрешность найдя вожделенной, Бог перенес твое святое естество в вечность и усадил одесную Самого Себя. |
41. |
Ave, Maria, kim Teŋriŋ körüvsäp sen susadïŋ: muradïŋa emdi teydiŋ - yüzün körä olturup turdïŋ. |
Ave, Virgo, quae sitisti fontem vivum et bibisti; iam appares ante vultum, quern videre libet multum. |
Радуйся, Мария, которая своего Бога желала видеть и жаждала: теперь ты достигла желанного - восседаешь, созерцая Его лицо. |
42. |
Ave, yarïχnïŋ anasï, kim tuvurur Ata Teŋri; yollarïŋnï ol bašladï, meŋülük tavγa yetkirdi. |
Ave, Lucis verae Mater, quam emisit Deus Pater ipse semper te deduxit et ad montem sanctum duxit. |
Радуйся, мать Света, рожденного Богом-Отцом; Он приготовил пути твои, доставил тебя на гору вечности. |
43. |
Ave, qïz, χannï tuvurγan, šaytannï erksiz etkän! asrovïŋ bizgä teyirgil, meŋülik oŋγa yetkirgil! |
Ave, per quam salus datur, per quam hostis triumphatur, per te Deum collaudamus, per te nullum formidamus. |
Радуйся, Дева, родившая Царя, который лишил сатану мочи! Даруй нам покров свой, помоги достичь вечного блаженства. |
44. |
Ave, χatunlarnïŋ dačï! Oγuluŋ saa keydirdi türlü-türlü keyitlerni, öz oŋïnda olturγuzdï. |
Ave, Regina nobilis casta simul et humilis astans a dextris Filio vestitu pulchra vario. |
Радуйся, корона (венец) женщин! Твой сын одел тебя во всевозможные облачения и усадил одесную Себя Самого. |
45. |
Ave, qïz, kim erdeŋlikiŋ erür kermen meŋü χannïŋ: tiri bulaχ andan aγar, Teŋri öz kensi alγïšlar. |
Ave, sancta virginitas, Regis aeterni civitas, quam fons vivus laetificat, altissimus sanctificat. |
Радуйся, Дева, чья девственность стала твердыней вечного Царя: струится из нее живой поток, Сам Бог его благословляет. |
46. |
Ave sen, qïz, kim qollarïŋ, avuzïŋ daγïn saγïnčiŋ barča birgä qopsap turur, ögünč tekši berip turur. |
Ave, quam suo nomine Christus instruxit psallere ore, corde, operibus sapienter prae omnibus. |
Радуйся, Дева, чьи руки, чьи уста и чьи помыслы все вместе поют псалмы, единогласно возносят хвалу. [100] |
47. |
Ave, alγïšnïŋ yïχövi, yarlïγamaqnïŋ anasï! Saa yïγlap kim yügünür, maγat-tïr, kim yarïlγatïr. |
Ave, templum iustitiae, Mater misericordiae, qua pauperum suspiria promerentur remedia. |
Радуйся, храм благословения, мать милосердия! Кто, плача, поклоняется тебе, непременно обретает милость. |
48. |
Ave, kimniŋ sözlägäni häm köŋüldägi saγïnčï barča teŋrilik us erür, barča haqïl, bilik turur. |
Ave, cuius locutio et cordis meditatio summam docet prudentiam patrisque sapientiam. |
Радуйся, чьи речи и сердечные помыслы - все суть божественная мудрость, все суть разум, знание. |
49. |
Ave saa, qïz, kim övdiŋ Teŋrini daγïn körgüzdiŋ! Bu yoluŋa kim-kim kirer, Yesusïŋa maγat yeter. |
Ave, quae laudis hostiam Deo reddis et gloriam; tu iter, quo qui graditur, illi lesus ostenditur. |
Поклон тебе, Дева, которая Бога восхвалила и взору явила! Кто бы на этот путь ни вступил, непременно достигнет твоего Иисуса. |
50. |
Ave, kimniŋ totaqlarï bal-šekerdän-tir köp tatlï! Anlardan bizgä tögüldi tïn azïχï, Teŋri sözi. |
Ave, cuius sunt labia super favum perdulcia quae Salvator aperuit et se laudare docuit. |
Радуйся, чьи губы много слаще меда и сахара! С них излилась для нас духовная пища, Слово Божье. |
51. |
Ave, erdeŋ tuvurdačï! Zeytin aγačγa ovšadï boyïŋ, bizgä qačan tökti mirronïmïznï - Kristusnï. |
Ave, Virgo puerpera ut oliva fructifera vasis misericordiae rorem profundens gratiae. |
Радуйся, девственная Родительница! Оливковому дереву уподобилось тело твое, когда источило нам наш елей - Христа. |
52. |
Ave, körümlisen Sion! Sendän čïχtï kerti Aaron, ulu papaz; ol ölgendä bošov teydi tutγunlarγa. |
Ave, per quam bonus unus pietatis dedit munus his, qui bona non fecerunt sed peccantes erraverunt. [101] |
Радуйся, ты великолепный Сион! От Тебя происходит истинный Аарон, первосвященник; когда он умер, узникам пришло освобождение. |
53. |
Ave, kim enč köŋüliŋdän Teŋrigä kötürdiŋ qurban öz bavursaqïŋ Yesusnï: bizni tirgizmekgä öldi. |
Ave, quae voluntariam Deo dedisti hostiam, confessa nomen domini, in quo est salus homini. |
Радуйся, которая по своей доброй воле Богу в жертву принесла недро свое - Иисуса: Он умер ради нашего воскрешения. |
54. |
Ave saa, kim kügürčinley munduz egeč sen učmïšley yürüp barčalarnï ozdïŋ, söygen > sövgen eminčdä sen qondïŋ. |
Ave, simplex ut columba, quae de mortis huius tumba sumptis pennis avolasti ad quietem, quam amasti. |
Поклон тебе, которая, словно голубка невинная, воспарив, опередила всех и села в возлюбленном покое. |
55. |
Ave, könülük äväli! Könü egeč oγluŋ öldi; sövüngäysen soŋï kündä, oγulïŋ > oγuluŋ öčin qačan alsa. |
Ave, cuius iustitia in caeli floret curia in extreme laetaberis, quando vindictam videris. |
Радуйся, начало справедливости! Будучи правым, умер твой Сын; ты возрадуешься в последний день, когда Сын твой отомстит за Себя. |
56. |
Ave, kimgä, qačan köčti bu dzähandan, utru turdï Kristus, meŋi χannïŋ ovlï, tïn Israhelniŋ Teŋrisi. |
Ave, cuius in occursum vitae huius post decursum Christus gaudens exsurrexit, quia mundam te conspexit. |
Радуйся, навстречу которой, когда уходила из этого мира, вышел Христос, Сын вечного Царя, Бог духовного Израиля. |
57. |
Ave, baχtlï, kimniŋ oγulï χačda qačan kim asïldï, tözmey yer tïnčï titredi, künniŋ yarïχï qarardï. |
Ave, per cuius Filium plagae sanantur cordium quorum facta contritio Dei constat iudicio. |
Радуйся, счастливая, чей Сын когда был повешен на кресте, не выдержав, потряслись устои земли, померк свет солнца. |
58. |
Ave! Meŋü tïnč qonušïŋ erür yeri arïlarnïŋ; bu qaravnï saa berdi, toγuz ay kim sendä qondi. |
Ave, cuius in saecula sunt Regis tabernacula, quieta commoratio, felix sanctorum mansio. |
Радуйся! Твоя вечная тихая обитель - местопребывание святых; эту награду тебе дал Тот, Кто девять месяцев ютился в тебе. [102] |
59. |
Ave, kim bolmïšsen aar ana, kim Teŋridän tuvar sözley; alay bizgä teydi, ten keyinip, Teŋri sözi. |
Ave, cuius Filius est per quern Deus locutus est, in qua carne se induit Verbum, Deus quod genuit. |
Радуйся, которая стала Тому матерью, Кто рожден от Бога как Слово; так даровано нам, воплотившись в тело, Слово Божье. |
60. |
Ave saa, kim Teŋrigä dzanïŋ häm teniŋ hämäšä susap turup ičip-tirsen, etezgä siŋirip-tirsen. |
Ave, cuius mens iugiter caro quam multipliciter sitivit in te vigilans ad te Deus et iubilans. |
Поклон тебе, чья душа и чье тело всегда жаждали Бога и которая испила и впитала Его в плоть. |
61. |
Ave, sïrïn barča bilgen, kim Teŋriniŋ sendä bolγan išlerini ayta bildiŋ, apostellergä bildirdiŋ. |
Ave, Virgo puerpera quae mira Dei opera in te f acta christicolis nuntiasti discipulis (~ apostolis). |
Радуйся, знавшая все Его таинства, сумевшая поведать соверившиеся в Тебе деяния Бога, возвестившая их Апостолам. |
62. |
Ave sen, qïz, arïlarnïŋ qovančï häm frištälerniŋ! Kökgä seni uzattïlar, yïrlap Teŋrini ögdiler + övdiler. |
Ave, Virgo, spes sanctorum septa choris angelorum te assumptam super caelos dulcis decet hymni melos. |
Радуйся, Дева, радость святых и ангелов! Они проводили Тебя на небеса, воспевая хвалу Богу. |
63. |
Ave saa, Teŋri kimni otdan kečirip sïnadï; sïzγan kümüšley balqïdïŋ, Yesusnï qačan törädiŋ. |
Ave, Virgo, quam probavit igne Deus et purgavit, ut argentum splenduisti quando Christum genuisti. |
Поклон тебе, кого Бог испытал, пропустив через огонь; ты засверкала, как расплавленное серебро, когда родила Иисуса. |
64. |
Ave! Yersen yemiš bergän, Hava sïγïtïn kätirgän. Aŋar kimler kim inanγay, Teŋrini körüp qovanγay. |
Ave, terra, ferens Fructum, qui deter sit Evae luctum, quod qui pie confitentur, vultu Dei perfruentur. [103] |
Радуйся! Ты - земля, давшая Плод, Который унял скорбь Евы. Те, кто уверуют в Него, увидят Бога и возрадуются. |
65. |
Ave sen! Tavlarnïŋ tavï sendän kiši kesmeyin sïndï, tavγa taš ~ taš tavγa kim bitip östi, kök-yerni barča toldurdï. |
Ave, de qua mons montium sine manu caedentium, primo lapis, mons postea mundi crevit in area. |
Радуйся ты! Гора гор отломилась от тебя, хотя люди не отсекали, камень, который вырос в гору, заполнил все небо и землю. |
66. |
Ave, kim tatlï ovlïŋa öz öziŋ körüp turγanda ötli sirkä ičirdiler, χačqa kerip öltürdiler. |
Ave, Mater, cuius Natus a ludaeis est potatus felle simul et aceto, te vidente datus letho. |
Радуйся, сладкому Сыну которой, когда ты сама стояла и смотрела, дали испить уксуса с желчью, распяли на кресте и убили. |
67. |
Ave, yarlï, yoχsïl bolγan, soyurγamaq bizgä tapγan! Teŋri saa boldï boluš: anda bizgä bar qutuluš. |
Ave, pauper et egena gratiarum vere plena, est adiutor tuus Deus, quo salvatur homo reus. |
Радуйся, которая была убогой, неимущей и обрела помилование для нас! Бог был Тебе в помощь: в Нем спасение для нас. |
68. |
Ave, kimgä yaš yašïndan us övretmiš Teŋri tuvγan söz, kim anïŋ köp taŋlarïn ayta bilipsen barčasïn. |
Ave, quam Deus aluit, quam Verbum Patris docuit, ut eius mirabilia pronunciares omnia. |
Радуйся, которую с молодых лет учил мудрости рожденный Богом Глагол, которая смогла поведать все многочисленные Его таинства (чудеса). |
69. |
Ave, kimgä yamγurleyin soyurγal yavdï Teŋridin anča čaqlï, kim bu dzähan toldï barča sarχïtïŋdan. |
Ave, perfusa gratia, ut solet vellus pluvia, cuius exuberantia mundi complevit spatia. |
Радуйся, на которую дождем излилась милость от Бога в такой мере, что этот мир весь наполнился ее остатками. |
70. |
Ave, kimniŋ oŋ qolïnï tutturγanda yaratqanï köktägiler barča saptï, üstüŋgü orun saa teydi. |
Ave, quae nihil perperem gessisti, cuius dexteram Christo tenente pervia caeli tibi sunt atria. |
Радуйся ты, чей Творец когда позволил стать одесную Себя, все находящиеся на небесах отступили, самое почетное место досталось Тебе. [104] |
71. |
Ave saa, kökniŋ körki, dünyäniŋ sen tireki, öktemniŋ müüzin sïndïrγan, miskinni baχtγa teyirgän. |
Ave, prima columnarum, orbem portant quae terrarum, cornu frangens sublimium et exaltans humilium. |
Поклон тебе, красота неба, ты - подпора (колонна) мира, благодаря которой сломлен рог гордеца, а убогие удостоились блаженства. |
72. |
Ave! Ölümniŋ bavlarïnï üzdi bizgä kok-yer χanï, qačan senden, alyïš yeri, yemiš bolup bizgä teydi. |
Ave, qua mortis vincula solvit Rex ante saecula, salutem operatus est nostram, cum de te Natus est. |
Радуйся! Пута смерти разорвал для нас Царь неба и земли, когда от тебя, земля благословения, достался нам в виде Плода! |
73. |
Ave, eminč yeri bolγan, er yüzüni heč körinägän, kerti Sion kögisiŋ boldï: Yesus bizgä andan čïqtï. |
Ave, cuius locus pacis dat quietem, fac, quod facis, ora pro his, quos impugnat caro, menti quae repugnat. [105] |
Радуйся, ставшая местом покоя, хотя ты никогда не видела лица мужа, лоно твое стало настоящим Сионом: из него ради нас вышел Иисус. |
74. |
Ave saa, qïz, saγïnγan Bey Teŋrini häm tilegän meŋü yïllarnï, kim ertmes meŋülükgä ne tügenmes. |
Ave, Virgo, quae cogitas, quae sit Dei antiquitas, cuius finis nullus erit, ubi nihil prorsus perit. |
Поклон тебе, Дева, думавшая о Господе Боге и желавшая (нам) вечных лет, которые не проходят вовек и не кончаются. |
75. |
Ave, Teŋriniŋ qaznasï, mannasïn kimgä asrattï ötmekley kökdän yavdïra, klisiasïnï toydura. |
Ave, manna candidior de qua fit melle dulcior panis, quo caeli curia vivit nee non ecclesia. |
Радуйся, сокровищница Бога, которой Он дал обрести свою манну, изливая ее дождем с неба, как хлеб, наполняя ею Свою Церковь. |
76***. |
Ave Yesusnïŋ anasïna, ave ananiŋ oγluna! Alγïš bizgä ol kim bersin, övdürgän ana yalbarsïn! Alay bolsun! |
Ave Fili, salve Mater, ave summe Deus Pater, quern sanctorum exercitus omnisque laudat spiritus. |
Поклон Матери Иисуса, поклон Сыну Матери! Пусть достохвальная Мать умоляет, чтобы Он дал нам благословение! Да будет так! |
76'. |
Ave, oγul! Ave, ana! Ave sen, üstüngi Ata, kinini köktägi hazizlär över, barča frištälär ~ učmaqlï tïnlar! |
|
Поклон Тебе, Сын! Поклон тебе, Мать! Поклон Тебе, Всевышний Отец, Которого святые на небесах восхваляют и все ангелы ~ райские духи! [106] |
_______________
* Псалтирь 2 6«Я помазал Царя Моего над Сионом, святою горою Моею; 7возвещу определение: Господь сказал Мне: Ты Сын Мой; Я ныне родил Тебя; 8проси у Меня, и дам народы в наследие Тебе и пределы земли во владение Тебе; 9Ты поразишь их жезлом железным; сокрушишь их, как сосуд горшечника».
** 2 Коринфянам 5 18Все же от Бога, Иисусом Христом примирившего нас с Собою и давшего нам служение примирения, 19потому что Бог во Христе примирил с Собою мир, не вменяя людям преступлений их, и дал нам слово примирения.
*** Латинский стих 76 в куманском переводе разбит на два. В некоторых местах этого гимна и в других переводах частичное несовпадение стихов встречается нередко, однако чаще имеет место творческое переосмысление и вербально свободное, но догматически всегда адекватное воспроизведение оригинала.